အာဆီယံ၊ အေမရိကန္ ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးဖြယ္ရွိ
ႏွစ္စဥ္ က်င္းပေနၾက ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံကို အခုသီတင္းပတ္အတြင္း နယူးေယာက္ခ္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပၾကမယ့္ ျပင္ပမွာ အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) ဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြကို လာမယ့္ ေသာၾကာေန႔မွာ ဒုတိယအႀကိမ္အျဖစ္ သီးသန္႔ ေတြ႕ဆုံဖို႔ ရွိပါတယ္။ ပထမတႀကိမ္ကို အရင္ႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလအတြင္း စင္ကာပူမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေနရာမွာေတာ့ သမၼတ အိုဘားမားနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တုိ႔ ပထမဆုံးအႀကိမ္ အစည္းအေ၀းခန္းမ တခုတည္းမွာ တခ်ိန္တည္း ရွိေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ဒီႏွစ္မွာလည္း ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေတြ႕ဆုံတဲ့အခါ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္း တက္ေရာက္လိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ ဒီအစည္းအေ၀းဟာ အေမရိကန္နဲ႔ အာဆီယံ ႏုိင္ငံေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္မ်ား အေရးပါပါသလဲ၊ ျမန္မာ့အေရးအတြက္ေရာ ဘာမ်ား ထူးျခားမႈေတြ ရွိႏုိင္ပါသလဲ၊ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၀ါရွင္တန္က အေရွ႕အာရွအေရး ကၽြမ္းက်င္သူတဦးရဲ႕ သုံးသပ္ခ်က္ကုိ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ေနာ္႐ႈိးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အရင္သမၼတေဟာင္း ဘုရွ္ လက္ထက္က အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့တယ္ဆုိၿပီး ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရာက သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား လက္ထက္ ေရာက္တဲ့အခါ ဒီေဒသကုိ သိသိသာသာ အာ႐ုံစုိက္လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သမၼတ ျဖစ္လာၿပီး ၉ လေက်ာ္ေက်ာ္ အရင္ႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ အတြင္းမွာပဲ သမၼတ အုိဘားမားဟာ အရင္က တခါမွ မလုပ္ခဲ့ဘူးတဲ့ US, ASEAN Summit ေခၚ အေမရိကန္နဲ႔ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြ သီးသန္႔ ေတြ႕ဆုံတဲ့ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းပြဲ စင္ကာပူမွာ က်င္းပခဲ့တာကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
အခု ဒီႏွစ္မွာလည္း ဒုတိယအႀကိမ္ အေမရိကန္၊ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းကုိ သမၼတ အုိဘားမားက လာမယ့္ ေသာၾကာေန႔ နယူးေယာက္ခ္ၿမိဳ႕မွာ ၂ နာရီၾကာ လက္ခံ ေတြ႕ဆုံမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ စီးပြားေရး၊ လုံၿခဳံေရး၊ သံတမန္ေရး တုိးျမႇင့္ဖုိ႔နဲ႔အတူ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေရး၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးၾကမယ္လို႔ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္က ဆုိပါတယ္။
အေမရိကန္က အခုမွ အေရွ႕ေတာင္အာရွကို တလွည့္ျပန္ အာ႐ုံစိုက္လာေပမဲ့ တ႐ုတ္ကေတာ့ ဒီေဒသရဲ႕ က႑ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လက္ဦးမႈ ရထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြအတြက္ တ႐ုတ္နဲ႔မတူတဲ့ ဘယ္လို ကမ္းလွမ္းမႈမ်ဳိးကို ေပးႏုိင္မွာပါလဲ၊ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕က အဓိက မူ၀ါဒေရးရာ သုေတသန အဖြဲ႕အစည္း Think Tank ေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ Center for Strategic and International Studies (CSIS) မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွေရးရာ ကိစၥေတြကို ဦးေဆာင္ေနတဲ့ မစၥတာ အားနက္စ္ ဘာ၀ါရဲ႕ သေဘာထားကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းၾကည့္ပါတယ္။
“စီးပြားေရးအရ ၾကည့္ရင္ အေမရိကန္ဟာ အာဆီယံအတြက္ အင္မတန္ႀကီးတဲ့ ေစ်းကြက္တခု ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ တျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အေရအတြက္ေရာ အရည္အေသြးပါ မတူပါဘူး။ ဆုိလုိတာက အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြဟာ ေဒသခံ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ပညာေရးနဲ႔ သင္တန္းေတြ အတြက္ပါ ပူးတြဲၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွေလ့ ရွိပါတယ္။ တျခားတုိင္းျပည္ေတြက ဒီလို သိပ္မလုပ္ပါဘူး။
“ဥပမာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ အေျခခံ အေဆာက္အဦးေတြမွာပဲ မ်ားပါတယ္။ အတုိးနည္းနည္းနဲ႔ ေငြေခ်းတယ္၊ သူတို႔ အလုပ္သမားေတြကို ေခၚလာတယ္၊ ဒါမ်ဳိး ျမန္မာျပည္မွာလည္း ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။”
ဒီလုိ စီးပြားေရးကိစၥေတြအျပင္ နယ္နိမိတ္ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ေနတဲ့ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ ကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ သမၼတ အုိဘားမား အေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တင္ျပေဆြးေႏြးသြားမွာ ေသခ်ာတယ္လို႔ မစၥတာ ဘာ၀ါက ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရးအရ ဆုိရင္လည္း အေမရိကန္ အစုိးရ အေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ျပတ္သားတဲ့ သေဘာထားေတြကုိလည္း အသိေပးပါလိမ့္မယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွဟာ အေမရိကန္အတြက္ စီးပြားေရး မဟာဗ်ဴဟာအရေရာ၊ ျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံေရး စတာေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဟာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးမူရဲ႕ မ႑ိဳင္ႀကီးတခု ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း အသိေပးရမွာပါ။ အဲဒီမွာ သမၼတ အုိဘားမား အေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”
အရင္ သမၼတေဟာင္း ဘုရွ္ လက္ထက္ကတည္းက ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ မူကိုပဲ က်င့္သုံးထားရာက သမၼတ အုိဘားမား လက္ထက္ကေန စၿပီးေတာ့ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အခုခ်ိန္ထိ ဘာအက်ဳိးရလဒ္မွ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။ ဒီၾကားထဲ မၾကာခင္ က်င္းပေတာ့မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာလည္း လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမယ္ဆုိတဲ့ အရိပ္အေယာင္ေတြ မေတြ႕ရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ အစုိးရက ဘာေတြမ်ား ဆက္လုပ္လာႏုိင္မလဲ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ မစၥတာ ဘာ၀ါက အခုလို သုံးသပ္ပါတယ္။
“က်ေနာ္ထင္တယ္၊ လက္ရွိ အေမရိကန္ အစုိးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ တဦးခ်င္းနဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြ၊ သူတုိ႔နဲ႔ နီးကပ္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ပုိမုိတင္းက်ပ္တဲ့ ပိတ္ဆုိ႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ အသင့္ပါပဲ။ ဒါကိုလုပ္ႏုိင္ဖို႔ တျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔၊ အထူးသျဖင့္ စင္ကာပူနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းမႈေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ဒီအတြက္လည္း ေဆြးေႏြးေနၾကၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္။ စစ္အစုိးရဘက္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားခြင့္ေတြ ဘာမွ ဖြင့္မေပးဘူးဆုိေတာ့ အေမရိကန္က ထပ္မံ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ လုပ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး မူကိုေတာ့ ဆက္ၿပီးေတာ့ တံခါးဖြင့္ထားမွာပါ။”
လာမယ့္ ေသာၾကာေန႔ အေမရိကန္၊ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမွာ အင္ဒုိနီးရွား သမၼတကလြဲရင္ တျခား အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလုံး ျမန္မာစစ္အစုိးရ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းပါ တက္ေရာက္လိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကပါတယ္။ ဒီထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲဟာ အေမရိကန္နဲ႔ အာဆီယံ ဘက္ေပါင္းစုံ ဆက္ဆံေရးအတြက္ ဟန္ျပသက္သက္ မဟုတ္ဘဲ ေရွ႕ဆက္ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ စနစ္တက် အုတ္ျမစ္ခ် လုပ္ေဆာင္တဲ့ ပထမေျခလွမ္းအျဖစ္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္လို႔ CSIS အဖြဲ႕က အေရွ႕ေတာင္အာရွေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ မစၥတာ အားနက္စ္ ဘာ၀ါက ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
Category: bcjpnob, bcjpnoc, ေအာင္ေက်ာ္
0 comments